İLKER BELEK

  Bu "aşı"yla, herkese yapılsa bile, bu salgın bitmez Toplumsal bağışıklık nedir, nasıl kazanılır? Virüsün insandan insana bulaşmasının durması, yani salgının bitmesi için toplumun virüse karşı belli oranda bağışıklık kazanması gerekir. Bu oran her salgın için farklıdır. Salgını durdurmak için gerekli bu bağışıklığa toplumsal bağışıklık düzeyi denilir. Toplumsal bağışıklığın gelişmesinin iki yolu vardır: 1- Toplumun, etkene karşı bağışıklık kazanacak kadar etkenle enfekte olması, hastalanması.   2- Aşılama. Toplumsal bağışıklık için olsa bile hastalığın yayılmasını istemeyiz, zira faturası çok ağırdır. Dolayısıyla salgını bitirmenin tek yolu, bilinen toplumsal ve bireysel önlemlerin en azından bir süre daha uygulanmaya devamı koşuluyla, aşı olabilir. Salgını bitirecek toplumsal bağışıklık düzeyi nasıl hesaplanır? Bu konuda belirleyici olan kriter RO değeridir. RO, virüs daha önce hiç görülmediği ve kendisine karşı henüz hiçbir önlemin söz konusu olmadığı bir t

  Sağlık Bakanlığı aşı yaparken ben ne yapacağım, anneme babama ne önereceğim? Sağlık Bakanlığı salgın sürecinin başından itibaren telafisi imkansız hatalar yaptı. Örneğin Mayıs ve Haziran başındaki “normalleşme” kararları tam anlamıyla felaketti. Aynı şekilde aşı sürecini de çok kötü yönetti: Tek ata oynadı, seçenek yaratmadı, DSÖ’nün oluşturduğu ve aşı kooperatifi diye niteleyebileceğimiz COVAX inisiyatifine dahil olmadı. COVAX, 1 milyar dozu düşük gelirli ülkeler için olmak üzere, 2 milyar doz faz-3’e dayalı onay almış aşıları garanti ettiği için, tam şu sıralarda bize önemli ölçüde nefes olurdu. Şimdi Bakanlık kendi yarattığı bu kaotik ortamda “aşı” yapmaya başladı. Peki biz, kişi olarak bu aşamada ne yapacağız? Mevcut somut verileri hatırlayarak, soruyu kendimce yanıtlayayım. Sinovac “aşı”sıyla ilgili somut veriler Sinovac “aşı”sının faz-3’ü Brezilya (13.000 gönüllüde), Türkiye (13.000 gönüllüde), Şili (2.300 gönüllüde) ve Endonezya’da (1.620 gönüllüde) yürütülüyor.

  Çin-Sinovac aşısının Brezilya faz-3 sonuçları bize ne anlatıyor? Şimdiye kadar Çin-Sinovac aşısıyla ilgili dört yazı yazdım. Her birisinde objektif bir tutum sergilemeyi hedefledim ve Türkiye’nin elindeki tek seçenek olan bu aşı hakkındaki kararın faz-3 araştırma sonuçları beklenerek verilmesi gerektiğini belirttim. AKP çok erken davrandı Türkiye, diğer ülkelerin faz-3 sonuçları hakkında hiçbir bilgi yokken ve kendi yürüttüğü araştırmada ara dönem sonucu açıklayabilmek için gereken asgari 40 vakaya bile ulaşmamışken, 24 Aralık’ta aşının %91 oranında koruyucu olduğunu açıkladı. Olacak iş değildi. İzleyen günlerde ise, yürüttüğü araştırmaya 59 yaş üzerinde tek bir birey bile dahil değilken, aşının biyogüvenlik testleri biter bitmez sağlıkçıların ve yaşlıların aşılanmaya başlanacağını duyurdu. Bu bilim dışı acelecilik çaresizliğindendi. Salgın sürecinin başından beri gereken önlemleri, zamanında hayata geçiremeyen AKP, salgının sonbaharla birlikte şiddetlenmesi karşısında bir an önce “ç

  Çin’in covid aşı programında Sinovac aşısının yeri Salgın Çin’de patladı. İlk vaka Aralık 2019 sonunda bildirildi. Çin virüsün genetik yapısına ilişkin bilgiyi 12 Ocak’ta dünyayla paylaştı. Aldığı etkili ve örnek olması gereken önlemlerle salgını bitiren ilk ülke oldu. Çin’de şu anda klinik-insan deneyi aşamasına ulaşmış 14 aşı araştırması var. Bunların da 5’i faz-3 düzeyinde. İçlerinde 2 tanesini artık hepimiz biliyoruz: Sinopharm ve Sinovac aşıları. Sinovac aşısı bizde Bakanlığın satın aldığı. Her ikisi de cansız aşılar sınıfında, yani aynı teknolojiye sahipler. Sinopharm aşısı Sinopharm bir devlet firması. Sinopharm aşısının faz-3 araştırması Birleşik Arap Emirlikleri’nde, 31.000 gönüllü üzerinde yürütüldü. İlk açıklamalar koruyuculuğunun %90 civarında olduğu yönünde iken, faz-3 ara raporunda %79,34 koruyuculuk oranı bildirildi. Çin bu aşıya resmi “koşullu kullanım onayı” (conditional approval) verdi. Buradaki “koşullu” deyimi faz-3 çalışmasının henüz tamamlanmamış o

  Çin-Sinovac aşısıyla ilgili sorunlar Şimdiye kadar Sinovac aşısıyla ilgili iki yazı yazdım. Bu yazılarda Sinovac firmasına ve Çin’e karşı milliyetçi, tepeden bakan görüşlere karşı somut durumu göstermeyi hedefledim. İlkinde (Çin-Sinovac aşısıyla ilgili gerçekler, 13 Aralık 2020) firma ve ürettiği aşıyla ilgili gerçeklere yer verdim. Aşının faz-1/2 çalışmasındaki araştırma deseninin çok güçlü olduğunu, bunun aşı adayına güven duymamızı gerektirdiğini vurgulayarak, karar için faz-3’ün beklenmesini önerdim. İkincisinde ise (Çin-Sinovac aşısını yaptıracak mıyız? 25 Aralık 2020) henüz Sinovac firması faz-3 ara dönem sonuçlarını açıklamamışken ve Türkiye’deki gönüllü grubunda henüz asgari vaka sayısına bile ulaşılmamışken Sağlık Bakanlığı’nın koruyuculuk oranını %91 olarak vermesinin yanlış olduğunu, bu tutumun ne olursa olsun aşının yaygın uygulamasına başlamak konusundaki ısrarın göstergesi olarak okunabileceğini ve ayrıca Sinovac firmasını zor duruma sokarak aşıyla ilgili tereddüt