Mevcut durumda okullarımız açılabilir mi?

Her düzeydeki okulumuz 1,5 yıldır neredeyse kesintisiz kapalı. Öğrenci ve velilerin mağduriyeti tarif edilebilir gibi değil.

Peki, çocuklarımızın eğitimi ve gelişimiyle ilgili büyük sorunlar, okullarımızın koşulsuz açılabileceği anlamına mı geliyor?

Bu yazıda bu konuyu tartışacağız. Bunun için Amerika Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) ile Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) belirlediği kriterleri referans olarak kullanacağız.

CDC’nin okullar için tanımladığı kriterler

CDC ilk öğretim ve lise düzeyindeki okulların (K12 okulları) açılması için iki önemli kriter tanımlıyor: 1- Salgının toplumdaki durumu. CDC bu konudaki dokümanını en son 5 Mayıs 2021’de güncelledi. (1) Bu başlık altında iki kritere yer verdi: a) Son 7 gün içinde 100.000 kişide görülen toplam vaka sayısı. b) Son 7 gün içindeki test pozitiflik oranı. 2- Okul içinde, okullar açılmadan önce ve eğitim sürecinde alınması gereken önlemler.

Salgının toplumdaki şiddetine göre okulların durumu

Yukarıdaki 1. maddede yer alan 2 kritere göre CDC toplumdaki salgının şiddetini şöyle sınıflandırıyor.

	Düşük bulaşıcılık	Orta bulaşıcılık	Dikkate değer bulaşıcılık	Yüksek bulaşıcılık
Son 7 günde 100.000 kişide görülen vaka sayısı	0-9	10-49	50-99	100 ve üzeri
Son 7 günde toplam vakaların toplam test sayısına oranı	%5’in altında	%5-7,9	%8,0-9,9	%10,0 ve üzeri

 Toplumda hastalığın bulaşıcılığı ne kadar yüksekse salgının okulları etkileme derecesi de o kadar yüksek olacak, salgından yüksek derecede etkilenen öğrenci, öğretmen ve personel topluluğu da kendi dışındaki toplumu olumsuz yönde etkileyecek, böylece salgın seyri açısından tam bir kısır döngü ortaya çıkacaktır.

O nedenle salgının toplumdaki bulaş derecesi eğitimin biçimini (yüz yüze ya da uzaktan) belirlemek bakımından en önemli kriterdir.

Bu gerçeği dikkate alan TTB yüz yüze eğitimin sürdürülebilirliği bakımından aşağıdaki algoritmayı önermektedir.(2)

	Düşük derecede bulaş	Orta derecede bulaş	Dikkate değer derecede bulaş	Yüksek derecede bulaş
Okul öncesi	Açık	Açık	Açık	Açık
İlkokul	Açık	Açık	Açık	Açık
Ortaokul	Açık	Açık	Açık	Uzaktan
Lise	Açık	Açık	Uzaktan	Uzaktan

 Açılacak-açık okullarda alınması gereken önlemler

CDC son olarak 5 Ağustos 2021’de güncellediği kapsamlı bir raporla açılacak ve açık okullarda alınması gereken önlemleri tanımladı.(3)

Bunlar sırasıyla: 1-Aşılamanın artırılması, 2-Maske, 3-Mesafe, 4-Tarama testleri, 5-Havalandırma, 6-El yıkama, 7-Hastanın evde izolasyonu, 8-Temaslı taraması, 9-Temizlik ve dezenfeksiyon.

Yukarıdakilerin önemli kısmı salgının başından beri uzunca tartışıldı. Ancak okullar için aşı ve tarama testi konusu görece daha yeni ve bilgimizin görece daha az olduğu başlıklar.

Okullarda aşılama

ABD’de 12 yaş ve üzerindeki herkese aşı öneriliyor. CDC de okuldaki tüm personel ve öğrencilerin aşılanmasını önerdiği gibi okullarda aşılama oranının yükseltilmesi bakımından ayrıntılı bir strateji paketi de sunuyor.(3)

Hemen belirteyim 13 Ağustos 2021 itibariyle ABD’de en az 1 dozla aşılanmışların oranı 12-15 yaşta %43,3, 16-17 yaşta %53,0 ve tam aşılıların oranı da 12-15 yaşta %31,0, 16-17 yaşta %41,9.(4)

Tarama testi

CDC’nin 5 Ağustos 2021 tarihli dokümanında salgının toplumdaki şiddetine göre test strateji de tanımlanmış durumda. Şöyle:

	Düşük bulaş	Orta bulaş	Dikkate değer bulaş	Yüksek bulaş
Öğrencilerde test	Gerek yok	Tam aşılı olmayanlar için en az haftada 1 kez
Öğretmenler ve personel	Tam aşılı olmayanlar için en az haftada 1 kez

 Türkiye’de durum

Ülkemizde salgının toplumdaki durumu son 7 gün (6-12 Ağustos 2021) için şöyle:  100.000 kişideki vaka sayısı 206,9 ve test pozitiflik oranı %9,6.

Görüldüğü gibi Türkiye bulaş düzeyi bakımından yüksek (hatta çok yüksek) riskli bölgede yer alırken test pozitiflik oranı bakımından da neredeyse yine aynı bölgede bulunuyor. Öte yandan CDC bu iki kriterin aynı risk derecesine işaret etmemesi durumunda, daha yüksek derecede riske işaret eden kriterin belirleyici olması gerektiğini de belirtiyor.

Görüldüğü gibi, salgının toplumdaki mevcut durumu ortaokullar ile liselerin açılmasına izin vermiyor.

Öte yandan Sağlık ve Milli Eğitim Bakanlıkları şimdiye kadar okullarda herhangi bir test strateji belirlemiş ve açıklamış da değiller. Okulların açılmasına yaklaşık 3 haftanın kaldığı önümüzdeki dönemde farklı bir tutum sergilemelerini beklemek mantıklı olmaz.

Çocuklarımızdaki aşılama oranı hakkında bilgimiz yok, fakat sıfır düzeyine yakın olduğunu tahmin etmek hiç güç değil.

Kısaca, alınması gerekli önlemler bakımından da okullarımız açılmaya uygun durumda değil.

Bütün bunlar böyleyken, “ne olursa olsun okullar açılsın” denilebilir mi?

 

 *Fotoğraf NTV'den alındı.

1-https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/community/schools-childcare/operation-strategy.html

2-https://www.ttb.org.tr/userfiles/files/tam_zamanli_yuz_yuze_egitim_sart_13agustos_uzun.pdf

3-https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/community/schools-childcare/k-12-guidance.html

4-https://covid.cdc.gov/covid-data-tracker/#vaccination-demographics-trends