Pfizer'ın 2021'de Covid aşısından elde edeceği kazanç 22 milyar Dolar'ı bulabilir
Aşı
araştırmalarında sona geliniyor.
En azından 4
aşı önümüzdeki bir ay içinde yaygın kullanıma girecek gibi görünüyor:
Pfizer-BioNTech ile Moderna’nın mRNA aşıları, AstraZeneca-Oxford’un adeno virüs
(vektör) aşısı ve Çin Sinovac firmasının ölü aşısı.
Aşıdaki maliyet kalemleri
Bir aşının
maliyetinin iki bileşeni vardır:
1-Değişen
maliyet: Örneğin hammadde, işçilik ve aşının müşteriye nakil maliyetleri bu
kalem içindedir. Aşının üretim miktarı arttıkça değişen maliyeti de artar.
2- Sabit maliyet: Üretim maliyetinin en büyük bileşeni budur. Üretim miktarıyla orantılı olarak sabit maliyet azalır. Üretim hattına yapılan sabit sermaye yatırımları ile araştırma-geliştirme harcamaları bu kapsamdadır.
DSÖ’nün çok
yeni yayımladığı bir dokümanda (1) bildirdiğine göre toplam maliyetin %60’ını
sabit maliyet oluşturur.
Covid aşısının maliyeti
Sabit maliyetin araştırma-geliştirme ve üretim hattına yatırım maliyetinden oluştuğunu söyledik.
Daha önceden üzerinde çalışılmış 224 aşı çalışmasını değerlendiren ve 2018’de Lancet dergisinde yayımlanmış bir araştırmaya (2) göre bir aşının araştırma-geliştirmesi için harcanan ortalama para 138 milyon Dolar’dır. Buna araştırma sürecinin herhangi bir aşamasında başarısızlığa uğramış aşı adayları için yapılan araştırma-geliştirme harcamaları da dahildir.
Covid aşısının kütlesel ölçekte üretilmesi için gerekli tam donanımlı bir üretim hattının kurulum maliyeti yaklaşık 300 milyon Dolar olarak verilmektedir.(3)
2013 yılında
Expert Review of Vaccines dergisinde yayımlanmış bir makalede (4) ise bir aşıyı geliştirmenin toplam maliyeti 200-500 milyon Dolar olarak bildirilmektedir.
Birbirini destekler nitelikteki bu verilerden anlaşıldığı üzere Covid aşısının maliyeti 500 milyon Dolar kadardır.
Buna karşılık Pfizer firması Covid aşısı için şimdiye dek 2 milyar Dolar kaynak kullandığını açıkladı.(5) Firma onay çıkması durumunda hemen üretim ve teslimata başlayabileceğini bildirdiğine göre 2 milyar Dolar toplam sabit maliyeti ifade ediyor olmalı. Doğru olabilir mi?
a) Yukarıdaki araştırmalarda saptanan miktarları, b) mRNA aşı çalışmaları uzunca süredir devam ettiği için, Covid aşısının araştırma-geliştirme sürecinin yaratacağı ek maliyetin düşük olacağını, c) Zaten bir aşı firması olan Pfizer'ın üretim hattı sabit yatırımı için önemli miktarda ek bir harcama yapmasının gerekmeyeceğini dikkate aldığımızda pek olası değil, ama, doğru kabul edelim.
Öte yandan, Pfizer’ın minik ortağı BioNTech'in araştırma-geliştirme çalışmalarıyla, üretim aşamasında kullanılmak üzere Alman hükümetinden 375 milyon Dolar destek aldığını (5), böylece bu iki şirketin en azından araştırma-geliştirme çalışmalarını bedavaya getirmiş oldukları gerçeğini de bir tarafa bırakalım.
Bu durumda, sabit maliyet (2 milyar Dolar) toplamın %60’ı olduğuna göre, mRNA aşısının toplam maliyeti 3,3 milyar Dolar olur.
Pfizer-BionTech ne kadar
kazanacaklar?
Pfizer
2021’de 1,3 milyar Doz aşı üreteceğini açıkladı. ABD ile yaptığı 100 milyon
dozluk anlaşmada doz fiyatını 19,5 Dolar olarak belirledi. (5,6)
Sonuç olarak, Pfizer-BioNTech’in 169 milyon doz satışla toplam maliyetini (3,3 milyar Dolar) amorti edeceği ortaya
çıkar.
Bu da yalnızca 2021'de 25,4 milyar Dolar ciro yapacağı ve net karının da 22 milyar Dolar olacağı anlamına gelir.
Dünyadaki en büyük ilaç tekellerinden birisi olan Pfizer’ın 2019’daki net gelirinin 16.2 milyar Dolar olduğu (7) dikkate alınırsa salgından yarattığı fırsatın boyutu daha iyi anlaşılır.
O nedenle hep aşıyı ve ilacı devlet üretilmeli diyoruz.
1-https://www.who.int/immunization/programmes_systems/financing/analyses/Brief_15_Vaccine_Market.pdf
2-https://www.thelancet.com/journals/langlo/article/PIIS2214-109X(18)30346-2/fulltext
3-https://artsandculture.google.com/story/6wVBUjd3PCfXwQ
4-https://www.researchgate.net/publication/258101925_Vaccine_development_costs_A_review
5-https://tr.euronews.com/2020/11/11/pfizer-ve-biontech-in-covid-19-as-s-n-n-fiyat-ne-kadar-olacak
6-https://www.drozdogan.com/onay-almaya-en-yakin-koronavirus-asisi-moderna-mrna-1273/
7-https://www.macrotrends.net/stocks/charts/PFE/pfizer/net-income
Hocam sağlık piyasa koşullarına bırakılmamalı.Kapitalizm böyle bir şey.Sağlığın Politik ekonomisi kitabınızı merak ediyorum.Bu kadar kaynak kamunun olmalı. Bence var da başka şeylere harcanıyor.Aşı ücretsiz olmalı.Salgın var.Selamlar
YanıtlaSilOrtalık toz duman oldu. Aşıdaki faz3 ara sonuçları, iki doz arası keyfiyetle açılması umursanmıyor. Bilim adına utanç verici. Aşı az araları açalım diyorlar FDA doğru değil açıklaması yapıyor. Doktorlar ilaç yazarken istediği gibimi reçete yazıyorlar, yoksa bilimsel tedavi protokolünü mü takip ediyorlar.
YanıtlaSilİlker hocam aşıda da hiç bir ilaçta da patent olmamalı. Kapitaldir nedeni. Bizim gibi ülkelerin durumu ise içler acısı ve öfke verici. Bilimsel gerçekleri ifade edip, yazıyorsunuz hemen bir etiket yapıştırıyorlar ; siz her şeyi siyasileştiriyorsunuz diye. Bu düşünceyi savunanlar en çok zararı verenlerdir bilime. Bıktık, usandık. Onlar bu "çirkin" ithamlardan bıkmadılar. Sağlığın ekonomik politikası ve politik ekonomisi üzerine kitaplar var. Siz de yazmışsınız. Bu sığ ve amacı belirsiz yaftalamaları kınıyorum. Saygılar, sevgiler hocam. Sercan.
Hocam her kelimenize katılıyorum, katılmamak mümkün değil. Kaleminize kudret. Hürmetler.👏🙏🙏🙏
YanıtlaSil