AKP karar verdi bir kere:

Öğrenciler maskesiz, öğretmenin testi pozitif olsa bile dersler devam edecek

Sağlık Bakanlığı 1 Ekim 2020’de Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi’nde güncelleme yaparak okullarla ilgili önlemleri yeniledi.

Amaç 12 Ekim’de okulları açmak.

Aktif vaka sayısı artıyorken okullar açılamaz

Daha önce de yazmıştım, yinelemem gerek: Salgın kontrol altında değil. Aktif hasta sayısı her gün, üstelik birkaç yüzlü değerlerle ve üstelik Sağlık Bakanlığı gerçek verileri açıklamıyor olmasına rağmen artıyor. Bu koşullarda okullar açılamaz. 

Aslında AKP durumun farkında. Zaten bu nedenle toplam vaka sayısını açıklamıyor.  “Okulları açmak için ortam uygun, gereği yapıldı, salgında başarılıyım” demeye çalışıyor.

1 Ekim tarihli yeni düzenleme sınıfta vaka çıkması durumundaki hareket tarzını belirliyor. Bakalım, ama daha önce Avrupa’daki durumu hatırlayalım.

Avrupa’da okullara yönelik düzenlemeler

Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi 21 Ağustos’ta okullarda test yapmayı olanaklı kılan bir organizasyonun hayata geçirilmesi ve test yapmak için tek bir semptom veya bulgunun yeterli görülmesi gerektiğini belirleyen bir doküman yayımladı.

Arkasından, Avrupa Komisyonu Sağlık ve Gıda Güvenliği Genel Direktörlüğü 17 Eylül tarihinde bir rapor yayımlayarak, öğretmenler için test kriterlerinin gevşetilmesini, okullarda hızlı test, filyasyon gerçekleştirebilecek bir sistemin kurulmasını ve vaka kümelerinin saptanması durumunda da tüm okulda yaygın tarama yapılarak, saptanan pozitif vakaların hızla izolasyonunu önerdi.

Türkiye’deki düzenlemeler yetersiz

Şimdi 1 Ekim tarihli Sağlık Bakanlığı düzenlemesine bakabiliriz.

Bu 5 sayfalık bir algoritma. Üç temel bölümden oluşuyor: 1-Sınıfta bir öğrencinin testi pozitif çıkarsa, 2- Sınıfın öğretmeninin testi pozitif çıkarsa, 3- Kreş, okul öncesi ve 1., 2., 3. sınıflarda bir vaka çıkarsa ne yapılacak?

Algoritmalar karışıktır. “O ise şuraya”, “o değilse buraya”, “o ise ama bir de ötekinden biraz varsa oraya” yönlen gibi direktiflerle dallanır budaklanır.

Sağlık Bakanlığı'nınki de öyle. Oysa, demek istediği çok net, öyle ki bunu birkaç satırda da başarabilirdi.

Sözün özü neredeyse şudur: "Öğrenciler maske takmalı, takmıyorlar mı, o da kabulüm, derslere devam edin." 

Biraz açayım:

Sınıflardaki öğrenci sayısının 15 ile sınırlanmasına “özen gösterilecek”.

Öğrencilerin her gün ateşleri ölçülecek, maskelerini takmaları öğretmenlerce sağlanmaya çalışılacak, ama ne olur ne olmaz bu becerilemezse derslere devam edilecek.

Sınıfta bir öğrencinin ya da öğretmenin testi pozitif çıksa bile, ateş ölçümü ve semptom takibi önlemleriyle eğitim yine sürecek.

Algoritmada, eğitime ara verilmesini gerektiren iki istisna söz konusu: Sınıftaki birden fazla öğrencinin testi aynı anda (14 günlük zaman dilimi içinde) pozitif çıkması durumuyla; okul öncesi ve 1., 2., 3. sınıflarda tek bir kişinin testinin pozitif çıkması durumunda sınıftaki tüm öğrenciler evlerine gönderilerek, 14 gün boyunca temaslı takibine alınacak.

Okullarla ilgili algoritmaya dair önemsiz bazı sorular

Görüldüğü gibi okullarda herhangi bir sağlık biriminin kurulması, test ve filyasyon çalışması planlanmıyor. Aradan 6 aydan fazla zaman geçmiş olmasına rağmen bu yaşamsal konuda tek bir adım bile atılmadı.

Oysa tüm algoritma test pozitiflik, yani test yapma eylemi üzerine kurulmuş. Bu durumda şu sorular akla takılıyor:

Sağlık Bakanlığı test pozitif vakaların gerçek sayısını açıklamadığına göre, okullardaki vakaları açıklayacağına nasıl güvenilecek?

Sınıflardaki öğrenci sayısı nasıl 15 ile sınırlanacak, bunu yapamayan müdür ve öğretmenler “özensiz” mi sayılacak?

Okullarda herhangi bir sağlık birimi olmadığına göre, öğrenci ve öğretmenlerin test pozitifliği nasıl saptanacak, okul içinde filyasyon çalışması nasıl yapılacak, öğrencinin yaptırdığı testin sonucundan okulun haberi nasıl olacak?

Sınıfta birden fazla test pozitif vaka çıkmasıyla eğitime 14 gün ara verildiğinde, o zaman dilimi içinde, örneğin 12. günde, başka test pozitif vakaların ortaya çıkması eğitimin kesinti süresini nasıl etkileyecek?

14 günlük aradan sonra eğitimin yeniden başlamasına hangi somut kriterle karar verilecek, örneğin başlangıçta testi pozitif çıkanların kontrol testi yapılacak mı?

Çocukların hastalığı özellikle belirtisiz geçirdikleri bilindiğine göre, ateş ölçümü, düzenli gerçekleştirilse bile, ne işe yarayacak?

Testi pozitif çıkan öğrencilerin ve öğretmenin aileleri nasıl ele alınacak?

Eğitime ara vermek için neden iki test pozitif vaka kriteri belirlenmiştir?

Sınıftaki birisinde testin pozitif çıkması durumunda, vakayla en fazla iki metre mesafede oturan, ders aralarında kol kola gezen öğrencilerin testinin yapılmasına lüzum hissedilmemesinin nedeni nedir?

Algoritmada, öğretmen ve öğrenciler dışında kalan, temizlik ve idari personel gibi çalışanlara yer verilmemesinin nedeni, bu grupların Covid-19 olmayacaklarına dair güven midir?

* * * * * * * * * * * * *

Dediğim gibi hükümet önce okulları açmaya karar verdi, sonra buna uygun şekilde günlük hasta sayısını düşürdü, en nihayetinde de "artık zamanı geldi" diyerek olayın algoritmasını bile geliştirdi.

Daha ne istiyorsunuz! 

Haydi artık okula.

 *Fotoğraf Pixabay'dan

https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/38848/0/covid-19salginyonetimivecalismarehberipdf.pdf

https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/covid-19-objectives-school-testing.pdf

https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/preparedness_response/docs/common_testingapproach_covid-19_en.pdf